Sadaka taşları yardımlaşmanın en ince örneğidir. Osmanlı’da çok yaygın olan sadaka taşı kültürü, günümüzde eskisi kadar olmasa da bazı camilerde hala mevcuttur.
SADAKA TAŞLARI
Sadaka taşları yardımlaşmanın en ince örneğidir. Osmanlı’da çok yaygın olan sadaka taşı kültürü, günümüzde eskisi kadar olmasa da bazı camilerde hala mevcuttur.
Sadaka taşları vesilesiyle yardım veren kişinin gururu okşanmıyor, alan kişinin ise onuru incitilmiyordu. Bu güzel düşüncenin ilk çıkış dönemi Selçuklu Dönemine dayansa da Osmanlı’da daha yaygın bir hale gelmiştir.
Sadaka taşlarına maddi durumu iyi olan insanlar, muhtaç durumda olan insanlar için imkanları nispetinde geceleri nakdi ve ayni yardımlar bırakırlardı. İhtiyaç sahibi olan insanlar da geceleri kimsenin olmadığı vakitlerde “ihtiyaçları kadarını” alırlardı. Geri kalanını da başka ihtiyaç sahibi insanlar için bırakırlardı. Sadaka taşlarına bırakılan hayırları alan kişi kimin bıraktığını bilmez veren kişi de kimin aldığını bilmezdi.
Kısaca sadaka vermenin de almanın da bir adabı vardı. Yine bize bunun en güzel örneği Osmanlı Dönemi’ydi.
Sadaka vermenin önemi üzerinde duran ayetler ve hadisler de vardır. Konumuza örnek bir ayet olarak:
“Sadakalarınızı açıktan verirseniz ne hoş! Ama onları yoksullara gizlice verirseniz, bu sizin için daha hayırlıdır.” (Bakara - 271)
Günümüzde sadaka taşlarının bulunduğu bazı yerler:
Süleymaniye Camii avlu içinde,
Ayasofya Camii soğukçeşme sokağı girişinde,
Karaköy Arap Camiii giriş kapısı yanında,
Cağaloğlu Hacı Beşir Ağa çeşmesi karşısında,
Üsküdar Doğancılar İmrahor Camii yanında,
Üsküdar Karacaahmet Fethi Ahmet Paşa Camii yanında,
Karacaahmet Aşçıbaşı Camii avlusunda,
Fatih Mehmed Ağa Camii ana giriş kapısı sağında,
Aksaray Sofular caddesi ile Ragıp Bey sokağının birleştiği köşede,
Kocamustafapaşa Sümbül Efendi Camiii ve türbesinde,
Kocamustafapaşa Hekimoğlu Ali Paşa Camii avlusunda.
Yukarıda bahsettiğimiz mekanlarda günümüzde hala sadaka taşları bulunmaktadır.
Seleme Deveci
(Paye Haber Editörü)
Kaynak
www.sadakatasi.org.tr